ఖరీబోలి

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
ఖరీబోలి
హిందీ खड़ी बोली
మాట్లాడే దేశాలు: భారతదేశం 
ప్రాంతం: ఉత్తర భారతదేశం
మాట్లాడేవారి సంఖ్య: ca. 240 million in 1991 (180 million Standard Hindi and 60 million Urdu)
భాషా కుటుంబము:
 Indo-Iranian
  Indo-Aryan
   Central zone
    Western Hindi
     ఖరీబోలి 
వ్రాసే పద్ధతి: దేవనాగరి లిపి, నస్తలీఖ్ లిపి 
అధికారిక స్థాయి
అధికార భాష:  భారతదేశం
నియంత్రణ: Central Hindi Directorate (only in India)[1]
భాషా సంజ్ఞలు
ISO 639-1: hi
ISO 639-2: hin
ISO 639-3: hin
Indic script
Indic script
This page contains Indic text. Without rendering support you may see irregular vowel positioning and a lack of conjuncts. More...

ఖరీబోలి Khariboli లేదా ఖడీబోలి లేదా 'ఖరీబోలి మాండలికం', ఇది హిందీ : खड़ी बोली,, ఉర్దూ : کھڑی بولی, మాండలికంగాను ఉదహరించబడ్డది. ఇది భారత్ లోని ఉత్తర ప్రదేశ్, ఢిల్లీ ప్రాంతాలలో ప్రాదేశిక మాండలికం. ఇంకనూ ఇది హిందీ భాషకు చెందిన గౌరవప్రథమైన మాండలికంగానూ పరిగణిపబడింది.

ఈ ఖరీబోలీ నాలుగు రకాలుగా వున్నది, సాంస్కృతిక హిందీ, ఉర్దూ, దక్కని, రీఖ్తా. సాంస్కృతిక హిందీ ఉత్తరభారతదేశంలోనూ, ఉర్దూ భారత్, పాకిస్తాన్ లోనూ, దక్కని దక్షిణభారత్ లోనూ రీఖ్తా లేదా రీఖ్తి ఉర్దూ సాహిత్యంలోనూ తమ ప్రభావాన్ని కలిగి ఉన్నాయి.

ఈ నాలుగు మాండలికాలూ "సాంసీబోలి" హిందూస్తానీ మాండలిక సమూహాన్ని ఏర్పరచింది. ఈ సమూహం హర్యానవీ, బ్రజ్ భాష, కనౌజీ, బుందేలీ మాండలికాలు గలది, పశ్చిమహిందీ ప్రాంతాలలో కానవస్తుంది.

ప్రారంభ ప్రభావాలు

[మార్చు]

సాహిత్యం

[మార్చు]

స్వాతంత్ర్య పూర్వం

[మార్చు]

సంస్కృతీకరణ

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. Central Hindi Directorate regulates the use of Devanagari script and Hindi spelling in India. Source: Central Hindi Directorate: Introduction
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ఖరీబోలి&oldid=4055429" నుండి వెలికితీశారు