జయప్రకాష్ నారాయణ్ జయంతి రోజున 1988, అక్టోబరు 11న విపి సింగ్ నాయకత్వంలో జనతా పార్టీ వర్గాలు, లోక్ దళ్, ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (జగ్జీవన్), జన్ మోర్చా విలీనం ద్వారా జనతాదళ్ ఏర్పడింది.[1] [2]
1996 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికల నాటికి జనతాదళ్ క్రమంగా వివిధ చిన్న చిన్న వర్గాలుగా విడిపోయింది, అందులో ఎక్కువగా బిజూ జనతాదళ్ , రాష్ట్రీయ జనతాదళ్ , జనతాదళ్ (సెక్యులర్) , జనతాదళ్ (యునైటెడ్) వంటి ప్రాంతీయ పార్టీలు ఉన్నాయి.[3]
విడిపోయిన కొన్ని సంస్థలు స్వతంత్ర పార్టీలుగా అభివృద్ధి చెందాయి, కొన్ని నిర్వీర్యమయ్యాయి , మరికొన్ని మాతృ పార్టీ లేదా ఇతర రాజకీయ పార్టీలతో విలీనమయ్యాయి.
విడిపోయిన పార్టీల జాబితా [ మార్చు ]
సంవత్సరం
పార్టీ
స్థాపకుడు
ప్రాంతం
హోదా
1990
సమాజ్వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ)
చంద్రశేఖర్
ఉత్తర ప్రదేశ్
రద్దు చేయబడింది
1990
జనతాదళ్ (గుజరాత్)
చిమన్భాయ్ పటేల్, ఛబిల్దాస్ మెహతా
గుజరాత్
రద్దు చేయబడింది
1990
జనతాదళ్ (అజిత్)
అజిత్ సింగ్
ఉత్తర ప్రదేశ్
1990లో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ లో విలీనం
1992
సమాజ్ వాదీ పార్టీ
ములాయం సింగ్ యాదవ్
ఉత్తర ప్రదేశ్
యాక్టీవ్
1994
సమతా పార్టీ
జార్జ్ ఫెర్నాండెజ్ , నితీష్ కుమార్
బీహార్
యాక్టీవ్ - ఇప్పుడు ఉదయ్ మండల్ నేతృత్వంలో.[4] [5]
1997
ఇండియన్ నేషనల్ లోక్దళ్
దేవీలాల్
హర్యానా
యాక్టీవ్
1997
బిజూ జనతా దళ్
నవీన్ పట్నాయక్
ఒడిశా
యాక్టీవ్
1997
రాష్ట్రీయ జనతా దళ్
లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ , రఘువంశ్ ప్రసాద్ సింగ్ , కాంతి సింగ్
బీహార్
యాక్టీవ్
1998
లోక్ శక్తి
రామకృష్ణ హెగ్డే
కర్ణాటక
జనతాదళ్ (యునైటెడ్) లో విలీనం
1998
రాష్ట్రీయ లోక్దళ్
అజిత్ సింగ్
ఉత్తర ప్రదేశ్
యాక్టీవ్
1999
జనతాదళ్ (సెక్యులర్)
హెచ్.డి.దేవెగౌడ
కర్ణాటక
యాక్టీవ్
2000
లోక్ జనశక్తి పార్టీ
రామ్ విలాస్ పాశ్వాన్
బీహార్
రెండు వర్గాలుగా విడిపోయారు
2003
జనతాదళ్ (యునైటెడ్)
జార్జ్ ఫెర్నాండెజ్ , నితీష్ కుమార్ , శరద్ యాదవ్ , రామకృష్ణ హెగ్డే
నాగాలాండ్ , బీహార్ , అరుణాచల్ ప్రదేశ్
యాక్టీవ్
2009
జాతీయ జన మోర్చా
అజేయ ప్రతాప్ సింగ్
ఉత్తర ప్రదేశ్
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ లో విలీనం
2010
సోషలిస్ట్ జనతా (డెమోక్రటిక్)
ఎమ్.పి.వీరేంద్ర కుమార్
కేరళ
2014 డిసెంబరు 29న జనతాదళ్ (యునైటెడ్) లో విలీనం
2013
రాష్ట్రీయ లోక్ సమతా పార్టీ
ఉపేంద్ర కుష్వాహా
బీహార్
2021 మార్చి 14న జనతాదళ్ (యునైటెడ్) లో విలీనం
2014
సోషలిస్టు జనతా దళ్
వి. వి. రాజేంద్రన్
కేరళ
యాక్టీవ్
2015
హిందుస్తానీ అవామ్ మోర్చా
జితన్ రామ్ మాంఝీ
బీహార్
యాక్టీవ్
2015
జన్ అధికార్ పార్టీ (లోక్తాంత్రిక్)
పప్పు యాదవ్
బీహార్
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ లో విలీనం
2018
ప్రగతిశీల్ సమాజ్వాదీ పార్టీ (లోహియా)
ప్రగతిశీల సమాజ్ వాదీ పార్టీ (లోహియా)
ఉత్తర ప్రదేశ్
సమాజ్ వాదీ పార్టీలో విలీనం
2018
జననాయక్ జనతా పార్టీ
అజయ్ సింగ్ చౌతాలా, దుష్యంత్ చౌతాలా
హర్యానా
యాక్టీవ్
2018
లోక్తాంత్రిక్ జనతాదళ్
శరద్ యాదవ్
బీహార్ కేరళ
రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ లో విలీనం
2021
రాష్ట్రీయ లోక్ జనశక్తి పార్టీ
పశుపతి కుమార్ పారస్
బీహార్
యాక్టీవ్
2021
లోక్ జనశక్తి పార్టీ (రామ్ విలాస్)
చిరాగ్ పాశ్వాన్
బీహార్
యాక్టీవ్
2023
రాష్ట్రీయ లోక్ మోర్చా
ఉపేంద్ర కుష్వాహా
బీహార్
2014లో రాష్ట్రీయ లోక్ మోర్చా గా పేరు మార్పు - యాక్టీవ్
జాతీయ పార్టీలు రాష్ట్ర పార్టీలు గుర్తించబడని పార్టీలు